روشهای آماری در spss

در تحلیل یافته­ های تحقیق دو سطح از روشهای آماری مورد  استفاده قرار می­ گیرد:

ü     آمار توصیفی

ü     آمار استنباطی

آمار توصیفی: استفاده از فراوانی های مطلق و نسبی در بررسی متغیرها، معمول می باشد.

آمار استنباطی: روشهایی که ما را قادر می سازد، از داده­ های بدست آمده از نمونه نتیجه ای را درباره جامعه استنباط کنیم.

سوال­هایی مانند آیا تفاوت معناداری وجود دارد؟ را از طریق آمار استنباطی به زبان آماری پاسخ می دهیم.

آمار استنباطی دارای دو نوع آزمون می باشد:

ü     آزمون پارامتریک

ü     آزمون نا پارامتریک

آزمون پارامتریک: برای استفاده از این آزمون شرایط زیر لازم است:

v    داده ها دارای توزیع نرمال باشند.

v    داده ها دارای مقیاس فاصله ای یا نسبی باشند.

v    نمونه ها واریانس مساوی داشته باشند.

آزمون های t

آزمون آزمون t به منظور تفاوت معناداری بین دو میانگین به کار می رود.این آزمون یک آزمون پارامتری است.

 سه نوع آزمون ها t وجود دارد:

T یک نمونه ای

T دو گروه مستقل

T  زوجی یا دو گروه وابسته

آزمون t یک نمونه ای


این آزمون به این سوال پاسخ می دهد که میانگین مشاهده شده در مقایسه با مقدار واقعی تفاوت معناداری دارد یا خیر. این آزمون ساده ترین آزمون T می باشد.

جهت استفاده از این آزمون مراحل زیر را باید طی کرد.

از منوی analyze گزینه compare means را انتخاب و کلیک کنید.دستور one- sampl t test… را کلیک و اجرا کنید.

متغیر مورد نظر را از لیست سمت چپ به لیست سمت راست منتقل می کنیم.

روی گزینه ok کلیک کنید تا خروجی دیده شود.

با توجه به سطح معناداری sig در مورد آزمون قضاوت کنید.

آزمون t دو گروه مستقل

این نوع آزمون را آزمون غیر وابسته نیز می خوانند در این نوع آزمون تفاوت بین میانگین های دو جامعه آماری مستقل مورد آزمون قرار می گیرد.دو نمونه تصادفی از دو جامعه را با هم مقایسه می کنیم تا تفاوت یا عدم تفاوت میانگین های آنها را معین کنیم.

جهت اجرا آزمون مراحل زیر را انجام می دهیم:

Ø      روی منوی eanalyz کلیک کنید.

Ø      روی گزینه compare means کلیک کنید.

Ø      مطابق شکل روی دستور  Independent Samples T testsکلیک کنید.

         

کادر گفتگوی Independent Samples T testsمشاهده می شود.


متغیر وابسته را به درون کادر مقابل Test Variable منتقل کنید.

 

  روی دکمه Define Groups کلیک کنید. این کادر مشخص می کند که کدام دو گروه در حال مقایسه شدن هستند.

روی گزینه ok کلیک می کنید خروجی آزمون t مشاهده می شود.


 برای بررسی برابری واریانس های دو گروه به مقدار sig آزمون لون توجه می شود اگر مقدار sig آزمون لون کمتر از 0/05 باشد واریانسهای دو جامعه برابر نیستند. در این حالت باید از آماره های مربوط به واریانس های نابرابر استفاده کرد.

آزمون t زوجی

به این گونه آزمون t  هم بسته یا وابسته نیز می گویند.برای تشخیص تفاوت میانگین دو گروه وابسته از این آزمون استفاده می شود. از منوی analyze گزینه compare means را انتخاب و کلیک می کنیم.

 

دو متغیر مورد نظر را به طور همزمان انتخاب و به کادرPaired Variablesمنتقل کنید.روی دکمه ok کلیک خروجی دیده می شود.

تحلیل واریانس

یکی از روشهای آماری جهت سنجش تفاوت معناداری بین میانگین های دو یا چند نمونه، تحلیل واریانس می باشد. که شامل دو نوع یکطرفه و دو طرفه می باشد. تحلیل یکطرفه: روش آماری که طی آن تاثیر یک متغیر مستقل روی متغیر وابسته بررسی می شود.

از منوی analyze گزینه compare means  گزینه one- way ANOVA را کلیک می کنیم.

بعد از باز شدن پنجره one- way anova متغیرهای مورد نظر را از کادر سمت چپ به کادر سمت راست منتقل می کنیم.گزینه options را کلیک و شکل زیر مشاهده می شود.روی دکمه  Contintue و سپس ok کلیک می کنیم.

تحلیل واریانس دو طرفه:متغیر مستقل تغییرات متغیر وابسته را تبیین می کند. هنگامی که دو متغیر مستقل اسمی یا رتبه ای، متغیر وابسته را تبیین می کند از آنالیز واریانس دو طرفه استفاده می کنیم. از منوی analyze گزینه General Linear Model را کلیک می کنیم.

سپس روی گزینه model کلیک و و در پنجره جدید گزینه full factorial را کلیک و دکمه continue را فشار دهید. روی گزینه plots کلیک و در پنجره جدید متغیرهای مورد نظر را در کادر مقابل منتقل و add کنید و دکمه continue را فشار دهید. روی دکمه  options کلیک کنید تا شکل زیر را مشاهده کنید.

روی گزینه Residual plot کلیک کنید و سپس دکمه continue را فشار دهید تا خروجی دیده شود.